سکه نوشته های ساسانی: رویکردی زبان شناختی به تحلیل تاریخی

سکه نوشته های ساسانی: رویکردی زبان شناختی به تحلیل تاریخی اثر اسماعیل مطلوب کاری

مولف درباره این کتاب می‌گوید: «این پژوهش، تکمیل‌کننده کتاب پیشین با عنوان «درآمدی بر مبانی مشروعیت در دولت ساسانی» است که در آن به بررسی مبانی مشروعیت و ارائه دوره‌بندی نوینی برای تاریخ سلسله ساسانی پرداخته‌ام. در این پژوهش جدید، با تمرکز بر جنبه‌های زبانی متون تاریخی و سکه‌شناسی، کوشیده‌ام تا برخی از کاستی‌های پژوهش قبلی را برطرف کنم.

در ترجمه متون به زبان‌های ایرانی باستان و میانه، تلاش کرده‌ام تا از ترجمه‌های مرجع فارسی و فرنگی معتبر بهره ببرم. اولویت با منابع فارسی بوده است، اما در پانوشت‌ها به منابع معتبر فرنگی نیز ارجاع داده شده است. در مواردی که با ترجمه‌های مرجع اختلاف نظر داشته‌ام، این اختلافات در پانوشت ذکر شده است.

برای حرف‌نویسی منابع اپی‌گرافیک، به ویژه سکه‌ها و مهرها، به ناچار به خوانش‌های ارائه شده در مآخذ و منابع ثانویه متکی بوده‌ام. این امر به دلیل کمبود دسترسی مستقیم به منابع اولیه و مجموعه‌های سکه‌شناسی و مهرشناسی بوده است.

در فصل چهارم، یادداشت‌هایی در مورد نام‌های خاص ایرانی، پژوهش‌های مرتبط، و تحلیل‌های تاریخی ارائه شده است. شماره این یادداشت‌ها در داخل دو قلاب و معمولاً در انتهای جملات فصل‌های مبدا آورده شده است.

آوانویسی‌ها در این پژوهش به صورت ایتالیک ارائه شده‌اند. فصل دوم این کتاب برگرفته از پایان‌نامه‌ای است که زیر نظر دکتر یدالله منصوری نوشته شده است.»

قیام اردشیر بابکان و پیروزی قاطع او در نبرد هرمزدگان (۲۲۴ میلادی)، به سقوط شاهنشاهی اشکانی و روی کار آمدن ساسانیان انجامید. اردشیر با تسلط بر سرزمین‌های پهناوری از شرق فرات تا فرا رود، به عنوان شاهنشاه جدید ایران شناخته شد. با این حال، حفظ این امپراتوری گسترده که در هر گوشه از آن، حکام محلی قدرتمندی حکومت می‌کردند، تنها با زور و جنگ امکان‌پذیر نبود. اردشیر به یک باور سیاسی مشترک نیاز داشت که برای تمام فرمانروایان محلی و بزرگان قابل قبول باشد. از این رو، با وجود تغییر سلسله، بسیاری از عناوین و نمادهای سلطنتی از دوره اشکانی حفظ شدند. این امر به دلیل پیشینه طولانی و پذیرش عمومی این نمادها در میان اقشار مختلف جامعه بود.

بنابراین، تا زمانی که تغییرات بنیادینی در ساختار اجتماعی ایران رخ نداد، ساسانیان نیز همانند اشکانیان، به مبانی مشروعیت مشابهی متکی بودند. حق حاکمیت شاهنشاهان ساسانی و مشروعیت آن‌ها برای حکومت بر ایرانشهر، مانند دیگر دولت‌های باستانی خاورمیانه، بر دو اصل اساسی استوار بود: نخست، انتصاب از سوی ایزدان یا ارتباط مستقیم با آن‌ها، و دوم، حق خونی و وراثت...