آموزش جامع 83 بافت مختلف در تکنیک آبرنگ

هر جسمی بافت منحصر به فرد دارد. بافت یکی از عناصر هنرهای تجسمی است. دیدن اجزای یک شیء (نمونه‌ی تجسمی) مانند سطح آن یا نوری که به آن تابیده شده، حس بافت آن را به ما منتقل می‌کند. مثلاً به یک شاخه‌ی درخت، چمن‌های ناهموار، شیشه، گونه‌ی یک کودک و بدن براق یک اسب اصیل انگلیسی فکر کنید. همه‌ی این موارد یک خصیصه‌ی مشترک دارند و آن خصیصه؛ بافت آن‌هاست که هویت واقعی آن‌ها را نشان می‌دهد. شما با شناختن دقیق بافت‌ها و به تصویر کشیدنشان می‌توانید ارزش حسی نقاشی‌تان را بالا ببرید.

سطوح مختلف مثل نرم یا زبر، براق یا کدر، صاف یا برجسته را طوری نقاشی کنید که بیننده بتواند جنس آن را حس کند. با انجام تمرینات و برنامه‌ریزی درست می‌توانید به نتیجه‌ی مطلوب برسید. افراد زیادی بر این باورند که نقاشی آبرنگ خیلی سخت است و به مهارت ویژه‌ای نیاز دارد.

البته اگر فقط نقاشی لحظه را (که به قول ما؛ ترسیم اتفاقات خوشحال‌کننده است) مد نظر داشته باشید، این‌گونه است. این سبک بسیار جالب است ولی شما برای انجام هر کاری لازم است ابتدا دستورالعمل آن کار را بدانید.

مثلاً برای پرش با گلایدر، ابتدا اصول اولیه را می‌آموزید و تمرین می‌کنید، سپس می‌پرید. برای کسب مهارت و خبرگی در هر کاری باید تمرین کرد. نقاشی آبرنگ نیز به تمرین بسیاری نیاز دارد. پس برای شروع، به سراغ اصول اولیه‌ی می‌رویم.

داشتن قوه‌ی بصری دقیق (بالا بودن کیفیت بصری) و استفاده‌ی درست از نیم‌کره‌ی راست مغز (نیم‌کره‌ی راست مشاهداتی عمل می‌کند)، از کلیدی‌‌ترین اصول ارائه‌ی بافت مشابه است.
قبل از شروع به کار باید چند پرسش را مطرح کنید:
نور چگونه به موضوع می‌تابد؟
تابش نور مستقیم است یا مایل؟
تابش نور چه اطلاعاتی راجع به شیء مورد نظر به شما می‌‌دهد؟
تابش نور موجب شده سطح شیء صاف به نظر برسد یا برجسته؟
چگونه باید رنگ‌گذاری کرد ؟
قدم بعدی چیست؟
تا کجا باید پیش رفت؟
در درجه‌ی اول چه چیزی نظر شما را جلب کرد؟

برای نقاشی موی گربه حتماً لازم نیست تک‌تک موها و یا مثلاً هر نور منعکس‌شده روی یک گلدان کریستال را نقاشی کنید. این تکنیک‌ها نوعی مختصرگویی هستند که همیشه مورد استفاده قرار می‌گیرند. (اگر به سبک فتورئالیسم علاقه‌مند هستید، اینجا نقطه‌ی شروعی برای شماست). من نظریه‌ی ساده‌گرایی را ترجیح می‌دهم و بیشتر مثال‌های کتابم از این نظریه پیروی می‌کنند.

تکنیک‌های ارائه‌شده در این کتاب، با کاغذی که انتخاب می‌‌کنید ارتباط تنگاتنگ دارند. کاغذ‌های زبر در مقایسه با کاغذهای صاف و صیقلی بازده‌ کاملاً متفاوتی دارند. نوع کاغذ را با توجه به نوع نقاشی انتخاب کنید. در بخش اول با یکی از اصول اولیه‌ی آبرنگ که کاغذ‌ها هستند، آشنا می‌شوید. اصول دیگر عبارتند از؛ طرز استفاده از قلم‌مو، قلم‌موی خشک و تکنیک‌های آبرنگ.

تکنیک‌های آبرنگ چهار دسته هستند: 
خیس در خیس (کاغذ خیس و قلم‌موی خیس)/ خیس در خشک (کاغذ خشک و قلم‌موی خیس)/ خشک در خیس (کاغذ خیس و قلم‌موی خشک)/ خشک در خشک (کاغذ خشک و قلم‌موی خشک).
در این کتاب به شما نشان داده‌ام که برای انجام هر کار از چه تکنیکی استفاده کنید. در کتاب حاضر تکنیک‌ها را به چهار گروه تقسیم کرده‌ام: 
1- نمک 2- خراشیدن 3- اسفنج 4 - رنگ پاشیدن     
بعضی از این تکنیک‌ها کاربرد بیشتری دارند. در واقع به نوع نقاشی شما بستگی دارد. من به ندرت از نمک استفاده می‌کنم. متد مورد علاقه‌ی من، پاشیدن رنگ است. به مرور زمان با کار و تمرین، تکنیک مورد علاقه‌تان را در به دست آوردن نتیجه‌ی مطلوب پیدا می‌‌کنید. 
هدف اصلی این کتاب، طرح مرحله به مرحله‌ی اصول نقاشی آبرنگ است. در انجام تمرینات انتخاب با شماست. مجبور نیستید حتماً طبق کتاب پیش بروید زیرا هر شخصی به شیوه‌ای متفاوت کار می‌‌کند. اگر یک یا چند تمرین برایتان کاربرد نداشت، از آن بگذرید و به سراغ تمرین بعدی بروید.

دامنه‌ی دیدتان را گسترش دهید. مثلاً اگر تمریناتی راجع به سطح براق سیب انجام دادید، این تمرین ها در مورد گلابی و بادمجان نیز صدق می‌‌کند و برای هر سوژه‌ی براق می‌‌توانید از آن تکنیک استفاده کنید. اگر بافت زنگ‌زدگی آهن را آموختید، می‌‌توانید از همان برای بافت خزه نیز استفاده کنید، فقط کافی است رنگش را تغییر دهید.

همان‌طور که قبلاً گفتم مثال‌های این کتاب مرحله به مرحله هستند. مرحله‌ی اول؛ «زیر‌رنگ» است. زیررنگ، ساده و بدون جزئیات است. مرحله‌ی بعد، رنگ بر رنگ گذاشتن است (رنگ‌گذاری مجدد). در این مرحله، بافت‌ها را با مهارت ایجاد کنید. بعد از خشک شدن آخرین لایه‌ی رنگ، مرحله‌ی نهایی را اجرا می‌کنیم. در این مرحله، جزئیات را اضافه می‌کنیم تا کار درخشش خاصی پیدا کند. حالا دیگر کار تمام است.

برای انجام تمرینات این کتاب باید اجازه دهید لایه‌های رنگ کاملاً خشک شوند. کمی صبر داشته باشید. می‌‌توانید از سشوار نیز استفاده کنید و کار را خشک کنید. (سشوار را در فاصله‌ی 20-30 سانتی‌متری کار نگه دارید.) با این روش می‌‌توانید راحت‌تر و قابل پیش بینی‌تر، و بدون ترس نقاشی کنید. این روش، یک روش سنتی انگلیسی است و پیشینه‌ی آن به حدود یک قرن پیش برمی‌گردد.

کنترل رنگ در ابتدا کار سختی است. ولی به مرور زمان می‌‌توانید به کار تسلط پیدا کنید و از انجام آن لذت ببرید. هدف از نوشتن این کتاب، استفاده‌ی آسان از آبرنگ است و می‌توانید از آن به عنوان یک کتاب دستور‌العمل و راهنما استفاده کنید. من طی سال‌های متمادی تعداد زیادی از این تمرینات را در کلاس‌های کارگاهی خودم اجرا کرده‌ام و شاگردانم از انجام آن‌ها لذت برده‌اند. معمولاً به من می‌گفتند: «کتاب بعدی شما در مورد این تکنیک‌هاست، درسته؟» خوب در واقع هست. امیدوارم شما نیز به اندازه‌ی آن‌ها لذت ببرید.