جامعه شناسی هنرها: شرحی بر اشکال زیبا و مردم پسند هنر

معرفی کتاب جامعه شناسی هنرها اثر ویکتوریا دی. الکساندر

کتاب جامعه‌شناسی هنرها، اثری ارزشمند و یکی از معدود منابع جامع در حوزه جامعه‌شناسی هنر به شمار می‌آید که به ارائه تصویری کلی از این رشته همراه با نمونه‌های متعدد از تحقیقات مرتبط می‌پردازد. این کتاب نقش یک منبع پایه را ایفا کرده و مباحث اساسی جامعه‌شناسی هنر را برای علاقه‌مندان این حوزه به‌طور خاص توضیح می‌دهد.

نویسنده، الکساندر، تلاش کرده است تا با رویکردی بی‌طرفانه، شیوه‌های اصلی این حوزه را شرح دهد و برای هر یک از روش‌ها نمونه‌های تحقیقاتی مناسب ارائه کند. هرچند در مقدمه کتاب به صراحت بیان می‌کند که این رویکرد به معنای فقدان نگرش شخصی او نیست. او به یک دیدگاه چندپارادایمی اعتقاد دارد که امکان استفاده از شیوه‌های متنوع را بسته به موضوع، نوع سؤال و زاویه نگاه در تحقیقات مختلف فراهم می‌کند.

این اثر در چهار بخش و پانزده فصل تنظیم شده است و در انتهای اکثر فصول، مطالعات موردی برای نشان دادن کاربرد عملی مباحث نظری گنجانده شده است.

در فصل آغازین، نویسنده مفهوم هنر را از زاویه دید جامعه‌شناختی بررسی کرده و سپس تقسیم‌بندی اصلی کتاب آغاز می‌شود.

بخش نخست، با عنوان رابطه میان هنر و جامعه شامل سه فصل است.

بخش دوم نیز که به دو قسمت تقسیم شده، ابتدا به تولید فرهنگ در قالب الماس فرهنگی در پنج فصل می‌پردازد و سپس مصرف فرهنگ را در سه فصل دیگر تحلیل می‌کند.

بخش سوم با عنوان هنر در جامعه شامل دو فصل بوده و سرانجام بخش چهارم که به نتیجه‌گیری اختصاص یافته، در یک فصل ارائه شده است.

این کتاب به واسطه پوشش وسیع موضوعات و ارائه تحقیقات متنوع و موردی، از جامعیت بالایی برخوردار است و خوانندگان را با طیف وسیعی از مباحث جامعه‌شناسانه در حوزه هنر آشنا می‌کند. از سوی دیگر، ضعف‌هایی نیز وجود دارد؛ به‌ویژه در زمینه نظریه‌های عمیق‌تر جامعه‌شناسی هنر و تحلیل جامعه‌شناسانه محتوای آثار هنری. بنابراین، اگرچه این اثر به‌عنوان کتابی مقدماتی و آموزشی برای آشنایی کلی با این رشته بسیار مفید است، به علاقه‌مندان توصیه می‌شود علاوه بر آن، به سراغ منابع تخصصی‌تر و نظری‌تر نیز بروند تا دیدگاهی عمیق‌تر و متنی‌تر نسبت به این حوزه کسب کنند.