گلستان هنر 10: بیوک احمری

معرفی کتاب گلستان هنر 10 اثر کیانوش معتقدی

مجموعه گلستان هنر، با هدف شناساندن و معرفی بخش‌های کمتر دیده‌شده از گذشته‌ی درخشان فرهنگی و هنری ایران، تلاشی است برای پیوند زدن تاریخ پربار این سرزمین با پژوهش‌های امروزین. این مجموعه سعی دارد ضمن رعایت اختصار و ایجاز، با بهره‌مندی از مستندات معتبر و دستاوردهای تازه‌ترین تحقیقات علمی، اطلاعات تازه و منحصربه‌فردی را در زمینهٔ تحلیل و معرفی آثار هنرمندانی که یا گمنام مانده‌اند یا کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند، ارائه کند.

در این راستا، از اصول اساسی همچون ارجاعات دقیق علمی، حفظ یکپارچگی در سبک نگارش، پالایش متون و استفاده از تصاویر با وضوح بالا بهره می‌برد. هنرپژوهان فعال در این حوزه موظف‌اند تا تمامی این اصول را در تدوین محتوای خود رعایت کنند.

بیوک احمری، یکی از چهره‌های برجسته و بی‌همتای تاریخ هنر معاصر ایران، نمونه‌ای کامل از هنرمندی چندوجهی است که آثار و شخصیت او به‌طور هم‌زمان در حوزه‌های متنوعی جای می‌گیرند. توانایی بی‌بدیل او در عرصه نقاشی و گرافیک تنها بخشی از هویت هنری اوست؛ جهات دیگر مهارت‌های وی شامل کاریکاتور، هنرهای سنتی نظیر خوشنویسی و تذهیب، نقاشی پشت شیشه، لاکی، مینایی و حتی تخصص او در مرمت نسخ خطی می‌شوند.

گستردگی این مهارت‌ها موجب شده تا شیوه و مسیر هنری زندگی او به چند دوره تاریخی تقسیم شود. هر یک از این دوره‌ها بازتاب‌دهنده جنبه‌های ویژه‌ای از فعالیت‌های هنری او هستند.

دوره نخست زندگی هنری احمری را می‌توان به تخصص عمیق او در زمینه نقاشی و گرافیک نسبت داد. تلاش‌های ارزنده او برای تعالی هنر گرافیک ایران، شناخت گسترده‌اش از صنعت چاپ، و جسارت مثال‌زدنی‌اش در آزمودن روش‌ها و تکنیک‌های نو مثل چاپ سیلک، همگی نشان از اشتیاق سیری‌ناپذیرش برای خلق و تجربه هنر داشتند.

اوج این دوره از فعالیت‌ها را می‌توان در میانه دهه پنجاه شمسی مشاهده کرد، زمانی که احمری با نگاهی نوین به ریشه‌های فرهنگی سرزمین خود، بار دیگر به هنرهای سنتی ایران روی آورد. نتیجه این بازگشت هنری، تولید آثار پرشماری در حوزه‌های مینیاتور، خوشنویسی، تذهیب و تجلید بود.

احمری در اواخر عمر خود به جایگاهی رسید که می‌توان از او به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین کارشناسان هنرهای ایرانی-اسلامی یاد کرد. کارنامه درخشان او نه‌تنها شامل خلق آثار بی‌همتا بلکه در زمینه مرمت و بازسازی بخش‌های عمده‌ای از نسخه‌های خطی موجود در کتابخانه‌ها و موزه‌های کشور نیز حائز اهمیت است.

این بخش از فعالیت‌های وی افزون بر نشان دادن تسلط فنی او در هنرهای سنتی، گواهی بر توجه عمیق وی به حفظ میراث فرهنگی این سرزمین محسوب می‌شود.