گیتار پاپ

گیتار پاپ

گیتار پاپ، که گاهی «گیتار آکوستیک فولک» یا «درِدناوت» هم نامیده می‌شود، محبوب‌ترین ساز همراهی در موسیقی پاپ، راک، کانتری و فولک قرن بیستم و بیست‌ویکم است. این گیتار با بدنه بزرگ، صفحه رویی پهن و صدایی پرحجم، شفاف و پرتاب طراحی شده تا آواز را زیر چتر هارمونیک خود بگیرد و در استودیو یا کنسرت‌های پر سر و صدا خودنمایی کند.

نحوه نواختن گیتار پاپ ترکیبی از ریتم و ملودی ساده اما مؤثر است. نوازنده معمولاً از پیک (plectrum) استفاده می‌کند تا ضربه‌های ریتمیک یکنواخت و پرقدرت به سیم‌ها وارد کند. تکنیک اصلی «استرامینگ» (strumming) است که با حرکت رفت و برگشتی پیک روی همه سیم‌ها، آکوردهای کامل را به صدا درمی‌آورد؛ الگوهای رایج شامل داون‌استروک (ضربه به پایین)، آپ‌استروک (به بالا) و ترکیب‌های ۱۶ تایی یا ۸ تایی است. برای تنوع، انگشت‌گذاری (fingerpicking) هم به کار می‌رود، مثلاً الگوی «تراویس پیکینگ» که شست باس متناوب می‌زند و انگشتان ملودی را می‌نوازند. آکوردهای باز (open chords) مانند G، C، D، Em و آکوردهای بارِه (barre) در پوزیسیون‌های بالاتر رایج هستند. در سبک‌های مدرن، کاپو (capo) برای تغییر کوک و تطبیق با صدای خواننده استفاده می‌شود. کوک استاندارد E-A-D-G-B-E است، اما دراپ D یا اوپن G برای ریف‌های سنگین‌تر به کار می‌رود.

اجزای گیتار پاپ برای حجم و دوام ساخته شده‌اند. بدنه معمولاً از نوع درِدناوت (dreadnought) است که بزرگ‌ترین و پرصدا‌ترین شکل آکوستیک است؛ صفحه رویی از صنوبر جامد (solid spruce) یا سرو، پشت و کناره‌ها از رزوود، ماهون یا افرا لمینت‌شده برای استحکام. برِیسینگ X شکل (X-bracing) که توسط مارتین در دهه ۱۹۳۰ ابداع شد، زیر صفحه رویی قرار دارد تا ارتعاش حداکثری ایجاد کند. دسته باریک‌تر از کلاسیک اما پهن‌تر از الکتریک است و معمولاً با تراس‌رود (تنظیم‌کننده فلزی داخلی) برای جلوگیری از خمیدگی مجهز است. پرده‌ها ۲۰ تایی هستند و اکشن متوسط تا بالا برای جلوگیری از باز (buzz) در استرامینگ شدید تنظیم می‌شود. سیم‌ها فولادی با روکش فسفر برنز یا برنز ۸۰/۲۰ هستند که صدایی روشن و پایدار می‌دهند. خرک و saddle از استخوان یا پلاستیک سخت است و پین‌های پلاستیکی یا چوبی سیم‌ها را نگه می‌دارند. بسیاری از مدل‌ها پیکاپ زیرخرکی (piezo) یا میکروفن داخلی دارند تا در کنسرت به آمپلی‌فایر وصل شوند.

نوازندگان معروف گیتار پاپ اغلب خواننده یا ترانه‌سراهایی هستند که سازشان امضای صوتی‌شان است. باب دیلن با گیتار مارتین D-28 و هارمونیکا، ترانه‌های اعتراضی دهه ۶۰ را جاودانه کرد. جیمز تیلور با فینگرپیکینگ نرم و آکوردهای جاز-مانند، استاندارد singer-songwriter را ساخت. اِد شیرن با گیتار کوچک مارتین LX1E و لوپ‌استیشن، کنسرت‌های تک‌نفره عظیم برگزار می‌کند. تیلور سوئیفت از گیتارهای تیلور (Taylor) با بدنه GS برای آلبوم‌های کانتری-پاپ اولیه تا فولک استفاده کرد. جان مایر با مارتین OM-28 و تکنیک بلوز-پاپ، پلی بین نسل‌ها زد. در ایران، محسن چاوشی، سیروان خسروی و شادمهر عقیلی گیتار پاپ را در موسیقی پاپ-راک رواج دادند و آکوردهای ساده‌شان در میلیون‌ها کاور خانگی نواخته می‌شود.