هنر رنگ ایتن

معرفی کتاب هنر رنگ ایتن اثر یوهانس ایتن 

کتاب «هنر رنگ ایتن» به بررسی دو رویکرد اساسی در درک هنر رنگ می‌پردازد: یکی احساسات ذهنی و دیگری اصول عینی رنگ.

این دو جنبه با دقت توضیح داده شده و با ارائه بازتولیدهای رنگی روشن‌تر بیان می‌شوند.

یوهانس ایتن (1888-1967) تمام زندگی خود را به مسائلی مرتبط با رنگ اختصاص داد. او پس از تکمیل تحصیلاتش به عنوان یک معلم، از سال 1913 تا 1916 در حلقه آدولف هولزل در اشتوتگارت با نظریه رنگ آشنا شد. این تجربه به او کمک کرد تا نظریه‌ها را در آثار شخصی خود محک زده و از طریق مطالعات جامع بر تمام نظریه‌های موجود، آنها را اصلاح و بهبود دهد.

نقش او به‌عنوان یکی از چهره‌های برجسته در هنر قرن بیستم بسیار مهم تلقی می‌شود، زیرا نظریه‌های رنگ او که از تجربیات تدریسی‌اش نشأت گرفته، تأثیری جهانی داشته و به زبان‌ها و نسخه‌های مختلف منتشر شده است. ایتن به این باور رسید که برای عبور از محدودیت‌های ذهنی رنگ، درک قوانین عینی ضروری است.

او به‌خوبی مشکلات ناشی از تأثیرات امپرسیونیستی و اکسپرسیونیستی را درک کرده و در این کتاب تحلیل کرده است. بخش بزرگی از کتاب به هماهنگی در ترکیب رنگ می‌پردازد که خود بر پایه نظریه زیبایی‌شناسیک رنگ است، نظریه‌ای که از تجارب مستقیم نقاشی شکل گرفته است. برای نقاش، آنچه اهمیت دارد نمود رنگ است، نه ذات علمی آن که به فیزیک و شیمی مربوط می‌شود؛ چراکه نمود چیزی است که چشم می‌بیند. در نتیجه، تصاویر فراوانی در این کتاب گنجانده شده تا این مفاهیم را آشکارتر کند.

با این حال، ایتن معتقد بود که عمیق‌ترین رموز نمود رنگ حتی با چشم نیز قابل رویت نیستند و تنها با بینش قلبی قابل درک‌اند. او می‌گفت شاگردانش غالباً این سؤال را مطرح می‌کنند: آیا در قلمروی زیبایی‌شناسیک رنگ قواعد کلی وجود دارد یا این درک کاملاً ذهنی است؟ و پاسخی که ایتن همیشه می‌داد این بود: اگر بدون دانش توانایی خلق شاهکار دارید، به دانش نیازی نیست. اما اگر نمی‌توانید بدون دانش آثار برجسته بیافرینید، آنگاه باید در پی یادگیری باشید.

مکاتب و نظریه‌ها برای زمانی مناسب‌اند که قدرت خلاقه ما کاسته شود؛ زیرا در لحظات قوت، الهام و شهود بسیاری از مسائل را خودبه‌خود حل می‌کند. ایتن باور داشت که استادان بزرگ رنگ عمیقاً با دانش مرتبط با آن آشنا بوده‌اند و نظراتی مانند نظریه‌های گوته، رونگه، بزولد، شورول و هولزل برای او بسیار ارزشمند بودند.

هدف این کتاب تنها تشریح اصول عینی رنگ نیست، بلکه بررسی ابعاد ذهنی نیز مورد توجه قرار گرفته است. ایتن معتقد بود که نگاه تیزبین و دقیق در قلمرو رنگ ضروری است و تنها زمانی انسان می‌تواند از قید محدودیت‌های ذهنی رها شود که آگاهی خود را نسبت به اصول عینی گسترش دهد.