گلستان هنر 3: اسماعیل جلایر (نیمه دوم سده سیزدهم هـ .ق)

معرفی کتاب گلستان هنر 3 اثر دکتر یعقوب آژند

 مجموعه «گلستان هنر» با هدف شناخت و معرفی میراث فرهنگی و هنری ایران هنرپرور، تلاش دارد تا با مختصرگویی و اتکا به اسناد معتبر و جدیدترین پژوهش‌های علمی، اطلاعات نوینی را در زمینه تحلیل و معرفی آثار هنرمندان ناشناخته یا کمتر شناخته‌شده در حوزه هنرهای تجسمی ارائه دهد.

این مجموعه بر اصولی نظیر ارجاعات دقیق، یکپارچگی در نگارش، شفافیت متون و استفاده از تصاویر باکیفیت تأکید می‌کند و هنرپژوهان را ملزم به رعایت این اصول می‌داند. اسماعیل جلایر، که از همان کودکی تحت تأثیر آموزه‌های صوفیانه پدر خود قرار داشت، بعدها این تأثیرات را به شکلی ملموس در آثار هنری‌اش به ظهور رساند.

او با نگرشی نوین در خوشنویسی و خطاطی، دست به خلق آثار نقاشی خط منحصر‌به‌فردی زد که نمایانگر تلفیق نقاشی و خوشنویسی بود. این رویکرد تازه، او را در جایگاهی پیشتاز میان هنرمندان فعال در این عرصه قرار داد.

گرچه به نظر می‌رسد خود جلایر در هنر خوشنویسی تخصص مستقیمی نداشته، اما با بهره‌گیری از قطعات نوشته‌شده توسط خوشنویسان دیگر، توانست مرزهای جدیدی در این هنر پدید آورد.

او بخش‌های پیرامونی نوشته‌ها را با صحنه‌هایی زنده از زندگی روزمره یا پیکرنگاری تزئین می‌کرد و در برخی موارد نیز خطوط را طراحی کرده و اشکال گل‌ها، پرندگان، درختان و طرح‌های تزئینی دیگر را با ظرافتی ویژه در داخل آن‌ها جای می‌داد.

بدین ترتیب سبکی جدید به نام «خط گلزار» را ارائه کرد که نشان‌دهنده ابتکار و دیدگاه متفاوت او بود.