گلستان هنر 8: خاندان روزبهان شیرازی

معرفی کتاب گلستان هنر 8 خاندان روزبهان شیرازی اثر کیانوش معتقدی

مجموعه گلستان هنر با هدف ارتقای شناخت و معرفی گذشته فرهنگی و هنری ایران بزرگ و هنرپرور، تلاش می‌کند تا با رعایت ایجاز و استفاده از دقیق‌ترین مستندات و تازه‌ترین یافته‌های علمی، تصویری جامع و بدیع از آثار هنرمندان گمنام یا کمتر شناخته‌شده در عرصه هنرهای تجسمی ارائه دهد.

این مجموعه بر آن است که با ترکیبی از تحلیل‌های دقیق و استفاده از اسناد معتبر، به بررسی بیشتر جنبه‌های مختلف این آثار بپردازد. در این راستا، اصولی همچون ارجاعات مستند و قابل اعتماد، یکدستی در سبک نگارش، آراستگی و انسجام متون، و بهره‌گیری از تصاویر باکیفیت به‌عنوان ابزار بصری برای حمایت از محتوای ارائه‌شده، از جمله الزاماتی است که هنرپژوهان در تدوین این اثر ملزم به رعایت آن بوده‌اند.

یکی از موضوعات محوری این مجموعه، بررسی شیوه‌ها و سبک‌های هنرهای خوشنویسی و تذهیب در هنر کتاب‌آرایی مکتب شیراز از اواخر دوره تیموری تا اوایل دوره صفوی است، که از جایگاهی بی‌بدیل در تاریخ هنر ایران برخوردار بوده‌اند. در این میان، خاندان روزبهان شیرازی به‌عنوان یکی از پرآوازه‌ترین و اثرگذارترین هنرمندان این عرصه در قرن دهم هجری قمری شناخته شده‌اند. به‌ویژه سبک و شیوه روزبهان محمد طبعی، از اعضای برجسته این خاندان، مورد توجه خاص این پژوهش قرار گرفته است.

با مطالعه دقیق نمونه‌های ارزشمند باقی‌مانده از آثار این هنرمند، امکان تحلیل روش‌های خوشنویسی و تذهیب وی فراهم آمده است. این تحلیل نه‌تنها به شناخت بیشتر هنر کتاب‌آرایی مکتب شیراز کمک می‌کند، بلکه سبک منحصربه‌فرد موسوم به «روزبهانی» را نیز به شکلی جامع معرفی می‌کند.

بررسی این سبک که در تولید کتب نفیس نقشی اساسی ایفا کرده و تا دو قرن بعد نیز الهام‌بخش هنرمندان شیرازی بوده است، فرصت مناسبی برای بازشناسی این میراث هنری ارزشمند به‌شمار می‌آید.