طراحی پرتره (چهره و پیکره)

طراحی پرتره را عموماً نشان دادن مشخصات یک فرد برداشت کرده‌اند، چه صورت و سر و شانه باشد، چه کل بدن. طراحی پرتره همیشه موضوعی مهم در حوزه هنرهای فیگوراتیو و مورد علاقه‌‎ی هنرمندانی بوده است که وارد این حوزه شده‌اند. این اهمیت و محبوبیت به دو دلیل است.

اول اینکه طراحی چهره ژانری حرفه‌ای و ارزشمند است که به دلیل اهمیت نمادینش، به لحاظ اجتماعی نیز با ارزش است. دوم اينکه فرصتی مناسب برای بررسی شرایط انسان به لحاظ فیزیکی و به ویژه به لحاظ روانشناختی فراهم می‌آورد. از آنجایی که عکاسی نقش طراحی با نقاشی پرتره را بسیار کم‌رنگ کرده است و آن را فقط نوعی بازآفرینی و نمایش مشخصات فیزیکی یک فرد برای آیندگان می‌داند، دلیل دوم امروزه نفوذ بیشتری دارد. در حالی که این جنبه‌ی مستندگونه، فقط یکی از مشخصه‌های طراحی هنرمندانه‌ی پرتره محسوب می‌شود.

من در این کتاب، به عنوان فردی که در زمينه‌ی نقاشی و تدریس طراحی پرتره تجربه‌هایی دارد، کوشیده‌ام مسائل اساسی‌ای را که یک فرد در طراحی کلي سر و بعد در طراحی واقعی چهره با آن مواجه می‌شود ساده و جمع‌بندی کنم. موضوعاتی که اهمیتی ویژه دارند، مانند طراحی دست، طراحی کودکان، طراحی سالخوردگان، طراحی پیکره‌ی کامل و طراحی سر با مشخصات نامعمول، هر یک می‌توانند به طور جزئی و در کتابی جامع‌تر مورد بررسی قرار گیرند.

این کتاب فصل‌هایی کوتاه دارد و با اسکیس‌هایی همراه شده است که بر حسب مفید بودنشان در آموزش اصول مربوط به تکنیک‌های طراحی پرتره، به ترتیب در آن قرار گرفته‌اند. این کتاب همچنین دربردارنده‌ی مفاهیمی چون ابزارها، تکنیک‌ها، توصیه‌های عملی، آناتومی چهره، جزییات صورت، ترکیب‌بندی، نورپردازی، روش‌های واقعی کار و همچنین تأکید بر نمای همه‌جانبه‌ی سر است.

این تکنیک‌های عملی فقط در مراحل اوليه‌ی طراحی می‌تواند راهنمایتان باشد و در ادامه، بهتر است آن را به عنوان پیشنهادی در نظر بگیرید که بررسی سوژه‌هایتان را بر مبنای آن انجام می‌دهید. پیشرفت بیشتر هنری شما به میزان تعهدتان به نحوه‌ی مشاهده و میزان تمرین‌های عملی مستمرتان بستگی دارد.

برای رسیدن به این پیشرفت، پیش از شروع می‌توانید طراحی هنرمندان دیگر را با دقت ببینید و یا اینکه از سوژه‌تان عکس بگیرید. البته توصیه می‌کنم به محض اينکه در «طراحی کلی خطوط سر» اعتماد به‌نفس کافی به دست آوردید، سعی کنید از روی مدل‌های زنده طراحی کنید.

مثلاً از یکی از دوستان باحوصله‌تان بخواهید که چند دقیقه‌ای بنشیند و مدل طراحی‌تان شود. در بخش آخر کتاب، مجموعه‌ای از طراحی پرتره‌هایی را گنجانده‌ام که در زمان‌های مختلف کشیده‌ام. این طراحی‌ها می‌تواند در نحوه‌ی برخورد با موضوع‌های مختلف راهنمایتان باشد.