نمادها و نشانه ها در جهان امروز

معرفی کتاب نمادها و نشانه ها در جهان امروز اثر یاسابور و کووایاما

چنانکه برخی معتقدند، سکه‌های نقره معروف به «آزینه» که توسط «فیدون»، پادشاه آرگوس در ایالات یونان قدیم، در قرن ششم پیش از میلاد در جزیره‌ای ضرب شده و نقش لاک‌پشت دریایی بر آن حک شده، به عنوان اولین سکه‌های دنیا شناخته می‌شوند. از ظواهر امر چنین به نظر می‌رسد که ایرانیان، علی‌رغم پیشتازی در بسیاری از علوم و فنون، در ضرب سکه چندان پیشگام نبوده‌اند و بیشتر از دستاوردهای ملل مجاور مانند لیدیه‌ایان و گاه آشوریان بهره گرفته‌اند. در زمان داریوش اول هخامنشی (۵۳۱–۴۸۵ قبل از میلاد) بود که ایرانیان اقدام به ضرب مسکوکات طلای «دریک» و «نرمی» نمودند.

اگرچه قرن‌ها پیش از اروپاییان، مردمان چین موفق به چاپ پول کاغذی و رواج آن شده بودند، و در زمان گیخاتو (پنجمین ایلخان مغول در ایران، از ۶۹۰ تا ۶۹۴ هجری قمری) نمونه‌ای از پول کاغذی با نام «چاو» در ایران نیز رایج شد، این نوع پول در میان مردم و بازاریان با مقاومت مواجه و سرانجام منسوخ گردید.

همچنین با وجود آنکه حداقل از دوره رنسانس به این سو، استفاده از رسیدهای کاغذی و حواله‌های صرافان در اروپا رواج یافته بود، تا قرن بیستم، اسکناس به شکل گسترده‌ای در مبادلات مالی ایرانیان نفوذ نکرده بود و سکه‌ها نماد واقعی و اصلی پول به شمار می‌آمدند.

درست است که انتشار اولین سری اسکناس‌های ایران توسط بانک شاهنشاهی در سال ۱۸۹۰ میلادی (۱۳۰۷ هجری خورشیدی) آغاز شد، اما پیش از آن، نمونه‌های روسی و انگلیسی این نوع پول در کشور ما وجود داشت که چندان مورد توجه مردم قرار نگرفت و ایرانیان بیشتر تمایل به استفاده از مسکوکات طلا و نقره داشتند.

تلاش ما در این نوشتار بر آن است که با نگاهی گذرا به سیر تدریجی تغییرات و تحولات پولی ایران در عصر قاجار، معرفی اجمالی و مختصری از مصادیق پول، از جمله مسکوکات و اسکناس‌ها در این دوره تاریخی داشته باشیم.

کتابی که اکنون در اختیار شما خوانندگان عزیز قرار دارد، از لحاظ طبقه‌بندی علمی، هم نوشتاری تاریخی و هم تألیفی در حوزه دانش باستان‌شناسی محسوب می‌شود. این امر به دلیل قرار گرفتن مطالعات سکه‌شناسی در زمره مباحث علم باستان‌شناسی است.