کتاب خلاصه تاریخ هنر

معرفی کتاب خلاصه تاریخ هنر اثر پرویز مرزبان

این خلاصه تاریخ هنر با دو اشتیاق و انگیزه‌ی عمیق به نگارش درآمده است: نخست برآوردن نیاز آموزشی هنرجویان و علاقه‌مندان هنر، و دوم گردآوردن واژگان فنی و دانستنی‌های بنیادی برای مترجمان و مشتاقان روزافزون مباحث هنری. این کتاب در حدی است که بر بلندی‌های هنر روشنایی افکند و همواری‌ها را در خاموشی باقی گذاشت.

در گزارش کوتاهی که پیش روی شماست، به ترتیب سخن از دوره‌های پیش از تاریخ و خاستگاه‌های تمدن و نخستین آثار هنرهای تجسمی — از جمله معماری، پیکره‌سازی و نقاشی — به میان می‌آید. سپس به شرح تحولات عمده هنر در جامعه بزرگ باستانی تا آغاز مسیحیت پرداخته شده است. برای حفظ تعادل و اختصار، تنها دو بخش کوتاه یکی از پارینه‌سنگی تا ظهور اسلام و دیگری در تکوین و اشاعه هنر اسلامی به گزارش هنر ایران اختصاص یافته است؛ بدون آنکه مجالی برای شرح تحولات آن هنر در سده‌های هجری تا زمان حاضر داده شود.

در این مسیر، گزارش تحولات هنری مراکز باستانی در سده‌های پس از میلاد که از جمله همواری‌ها به شمار می‌آیند حذف شده‌اند و نگاه جستجوگر صرفاً بر هنر یونان و روم و پس از آن بر سیر هنر اروپا تا آخرین مراحل امروزین متمرکز مانده است؛ دوره‌ای که بلندی‌ها را در اشغال خود داشته‌اند. سپس پس از بخشی درباره هنر آمریکای شمالی، گفتاری در هنر آفریقا برای پایان بخشیدن به متن در نظر گرفته شده است.

نگارنده، پرویز مرزبان، در چاپ سوم این اثر با اعتماد به اغماض خوانندگان و همت سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، متن حاضر را با یادداشت‌هایی افزوده شده به بخش هنر مصر (در پایان فصل سوم) همراه کرده و همچنین گفتاری تازه درباره هنر تمدن‌های باستانی آمریکا تا پیش از کریستف کلمب به عنوان بخش بیست و چهارم، و گفتاری دیگر در معرفی هنر بومیان جزایر اقیانوسیه به عنوان بخش بیست و پنجم تقدیم خوانندگان گرامی می‌دارد.

فروردین ۱۳۷۲ پرویز مرزبان