کتاب اندیشه های زرین ابوسعید ابوالخیر

معرفی کتاب اندیشه های زرین ابوسعید ابوالخیر اثر فرزانه اصفهانی

مقدمه

ابوسعید ابوالخیر، عارف روشن‌ضمیر و یکی از برجسته‌ترین چهره‌های تاریخ ادب و عرفان ایران، جایگاهی بلند در سنت عرفانی ما دارد؛ تا آن‌جا که برخی، او را در کنار بزرگانی چون خیام و مولانا می‌نشانند. شعر او نه تنها حامل معانی ژرف و معنوی بود، بلکه جنبه‌ای کاربردی در فرهنگ عامه نیز پیدا کرد؛ چنان‌که ابیاتش را چون دعا بر بیماران می‌خواندند، و درویشان آن را چون ذکری مقدس بر زبان می‌راندند.

ابوسعید در اول محرم سال ۳۵۷ هجری در میهنه، از نواحی سرخس، چشم به جهان گشود و در چهارم شعبان سال ۴۴۰، در همان دیار دیده از جهان فروبست. آرامگاه او که به «مشهدِ ابوسعید» شهرت یافته، امروزه در خاک جمهوری ترکمنستان جای دارد. پدرش عطاری ساده‌دل بود، اما دل در گرو سلوک اهل معنا داشت و از همان کودکی، ابوسعید را با مجالس ذکر و سماع آشنا کرد.

او در جوانی نزد بزرگان ادب و دانش آموخت و در علوم متداول زمان خود، به مرتبه‌ای والا رسید. اما دیدار با عارفانی چون لقمان سرخسی و ابوالفضل حسن، تحولی ژرف در جانش پدید آورد. در پی این دگرگونی، مسیر دانش‌اندوزی رسمی را وانهاد و به وادی سلوک و معرفت گام نهاد؛ و اینگونه بود که ابوسعید ابوالخیر، به یکی از قله‌های بی‌همتای عرفان اسلامی بدل شد.

عطار نیشابوری، در تذکرة الاولیاء، از او با القابی چون «قطب عالم» و «سلطان طریقت» یاد می‌کند و در اسرارنامه، او را هم‌سنگ سلیمانِ منطق‌الطیر می‌نشاند. آوازه‌ی او نه تنها در شعر و سلوک، بلکه در ساختن مدلی از عرفان عاشقانه، آمیخته با سادگی و شیدایی، تا به امروز طنین‌انداز است.