طراحی بدن انسان

بیشتر هنرجویان و بسیاری از نقاشان حرفه‌ای از نشان دادن بدن انسان در ژرفا و به حالت سه بعدی طفره می‌روند. اگر به کلاس‌های مدارس هنری که از روی مدل زناده طراحی می‌کنند سری بزنید، پی خواهید برد که تقریباً همه شاگردان از ترسیم بدن‌هایی که از روبه‌رو یا پشت به آنها خم شده‌اند و یا پاهایشان جلو آمده و یا عقب رفته است وحشت دارند و یا از بدن‌های خم شده و پیچیده و همچنین از پنهان شدن فرم‌ها در پشت همدیگر و بخصوص از حالات دراز کشیده به پرسپکتیو رفته هراسناکند!

تمام اينها، مسائل مربوط به کوته‌نمایی هستند که دقیقاً به معنای آن نوع طراحی از اشیاء است که سه بعدی به نظر می‌رسند و مثل این است که در فضای واقعی درحرکتند- و نه مثل آدمک‌های مسطح کاغذی. طراحی از بدن‌های به ژرفا رفته صرفاً یک شگرد تکنیکی و یا مسئله‌ای نیست که باید حل شود بلکه جوهر و عصاره‌ی طراحی از بدن همان است که توسط لئونارد، میکل آنژ، تینتوره تو، روبنس و دیگر اساتید رنسانس و باروک کشف شده است.

بیشتر هنرجویان تا حد زیادی بدن را به حالتی نشان می‌دهند که خشک و خبردار ایستاده و اعضاء آن همانند نما در نقشه‌های معماری موازی با صفحه طراحی ترسیم شده‌اند. البته در واقع آن‌ها نمی‌خواهند به این نحو طراحی کنند.

علت این امر این است که ترسیم بدن به حالت ژرفا رفته و در حالت حرکت به حدی متروک شده که بیشتر شاگردان مایوس شده و به طراحی از ماکت‌های چوبی پناه برده‌اند - گرچه میل دارند به کلید جادوی کوته‌نمایی و سه بعدی طراحی از بعدی دست یابند.

کتاب طراحی از حرکات بدن برن هوگارد، کلید جادویی طراحی‌های سه بعدی در چند درس ساده نیست بلکه یک کتاب جادویی است. در این کتاب برای اولین بار سیستم کاملی از طراحی سه بعدی از بدن با تصاویری گام به گام ارائه شده است. من تمام کتاب‌های طراحی از بدن را (به خاطر شغل چاپی) خوانده‌ام و می‌دانم که هیچ کتابی به پای آن نمی رسد.

سیستم و شیوه‌ی آن طی سال‌ها تدریس در کلاس‌های مدرسه ویژوال آرت نیویورک که در آن بسیاری از طراحی‌های عجیب این کتاب - توسط نقاش در اندازه‌ی طبیعی و بدون مدل ترسیم شده است - در مقابل چشمان حیرت زده‌ی صدها دانشجو ترسیم گردیده، تکمیل شده است.

یقیناً عجیب‌ترین چیز درباره‌ی کتاب طراحی از حرکات بدن این است که بن هوگارت به خواننده می‌آموزد تا بدن‌هایی همانند اساتید بزرگ خلق نماید. همانطور که می‌دانیم میکل آنژ از مدل‌هایش نمی‌خواسته از سقف آویزان شوند و یا در هوا پرواز کنند تا وی از آنها طراحی کند او طرح‌ها را به ابتکارخود ترسیم می‌کرد و این همان چیزی است که مولف به دقت در برنامه منظمی از طراحی نشان می‌دهد، البته با متنی تحلیلی که با سرعت یک فیلم صفحات آن از مقابل چشمان ما عبور می‌کنند.

طراحی از حرکات بدن از نظر مولف، به نقاش نشان می‌دهد که چگونه چشم را بفریبد و یا با سطح دو بعدی کاغذ چه‌کار کند تا طراحی همانند طراحی‌های جالب صفحات این کتاب بیرون بجهند.

وی نشان می‌دهد که چگونه گردی و عمق را با نور و سایه و از طریق پنهان شدن فرم‌ها در پشت همدیگر و با شیوه‌ی حرکت از یک فرم به طرف فرم دیگر و همچنین به کمک تفسیر دقیق یک یک فرم‌های بدن، می‌توانیم ارایه بدهیم او توضیح می‌دهد که چگونه بدن را از زوایای مختلف، از بالا و پایین که همه هنرجویان و طراحان حرفه‌ای را به یک اندازه گیج می‌کند نشان بدهیم.

خصوصاً آشکارتر از همه طراحی‌های چند حالتی هستند - نظیر عکس‌های چند حالتی- که در آن‌ها حرکات بدن تشریح شده و به صورت تصاویر روی‌هم قرارگرفته، تمام حالات یک حرکت نشان داده شده است تا خواننده ببیند چگونه فرم‌ها از حالتی به حالت دیگر تغیبر می‌یابند. خواننده از طریق نحوه دیدن یک حرکت به عنوان یک روند، می‌تواند بدن را به طور متقاعدکننده‌تری ترسیم کند.

زیرا می‌داند که در هر مرحله از روند، در فرم‌های بدن چه تغییری حاصل می‌شود. خواننده سرانجام پی می‌برد که می‌تواند بدن را - از هر زاویه و با هر حرکتی همانند یک معمار که ساختمانی را با پرسپکتیو می‌کشد، به طور سیستماتیک طراحی می‌کند.

شیوه‌ی برن هوگارد در کتاب طراحی از حرکات بدن خلق یک سیستم منطقی است که حدس و گمان را که تمام هنرجویان طراحی از بدن را آزار می‌دهد از کار حذف نماید. این سیستم یک سیستم میان بر نیست و یا مجموعه‌ای از ترفندهایی نمی‌باشد که به عنوان ایجاد راه‌حل در مسائل طراحی به حافظه سپرده شوند - زیرا هیچ چیز نمی‌تواند طراحی از بدن را آسان سازد.

بدن انسان مشکل‌ترین موضوع برای نقاشی است. آنچه را که کتاب طراحی از حرکات بدن آشکار می‌سازد منطق ذاتی بدن است و مولف سیستمی از مطالعه را پیشنهاد می‌کند که براساس این منطق استوار است. این سیستم زمان و صبر و مقدار زیادی کار طراحی می‌خواهد. این کتاب شما را به طرف خود می‌کشاند، پس به اندازه‌ای که سزاوار آن است به آن توجه کنید.

منطق بدن بالاخره طبیعت دومی برای شما خواهد شد. پاداش شما آن خواهد بود که به چیزی بالاتر از تفسیر بدن می‌رسید و شروع به اختراع خواهید نمود.