کتاب مردم شناسی هنر (هنر ابتدایی)

معرفی کتاب مردم شناسی هنر (هنر ابتدایی) اثر فرانتس بوآس 

کتاب «مردم‌شناسی هنر (ابتدایی)» حاصل چهل سال پژوهش فرانتس بواس (۱۸۵۸-۱۹۴۲)، مردم‌شناس شهیر آلمانی‌تبار است که برای اولین بار در سال ۱۹۲۷ در آمریکا منتشر شد. این کتاب مرجع اصلی و مهمی در حوزه مردم‌شناسی هنر محسوب می‌شود و در میان مردم‌شناسان و متخصصان تاریخ هنر جایگاهی ویژه دارد. شهرت بواس، بنیان‌گذار مردم‌شناسی مدرن آمریکا، به پیش از چاپ این اثر بازمی‌گردد. او شاگردان زیادی تربیت کرد که پس از او راهش را ادامه دادند و هر یک به نوبه خود در جهان شناخته شدند؛ افرادی چون روت بندیکت، آلفرد کروبر، رابرت لوئیس و دیگران که با روش‌های نوین پژوهش‌های میدانی و مطالعات مردم‌شناسی را دنبال کردند.

در این مقدمه قصد نداریم زندگی و آثار این مردم‌شناس بزرگ را به خوانندگان محترم معرفی کنیم، زیرا خانم ماری موزه، مدیر پژوهش مرکز ملی مطالعات علمی فرانسه، این وظیفه خطیر را به خوبی انجام داده است. تنها به این نکته اکتفا می‌کنیم که این اثر یکی از معدود آثار کلاسیک در حوزه مردم‌شناسی هنر است. کلود لوی استروس، مردم‌شناس برجسته فرانسوی، درباره بواس و این کتاب گفته است: «او یکی از غول‌های مردم‌شناسی قرن نوزدهم است که مشابه آن را دیگر نخواهیم داشت، و این اثر کامل‌ترین کاری است که در رشته مردم‌شناسی هنر منتشر شده است.»

ترجمه حاضر اولین ترجمه این کتاب به زبان فارسی است که پس از حدود هشتاد سال از انتشار نخستین نسخه آن، در ایران به چاپ می‌رسد. دو مترجم فرانسوی آن را از زبان انگلیسی به فرانسه برگردانده و برای نخستین بار در سال ۲۰۰۳ در پاریس منتشر کرده‌اند. این کتاب پیش از آن به زبان‌های ایتالیایی، اسپانیایی، آلمانی و روسی نیز ترجمه و منتشر شده بود. لازم به ذکر است که آخرین بخش کتاب، مربوط به موسیقی و رقص، به فارسی ترجمه نشده است. همچنین کیفیت عکس‌ها به دلیل قدمت آن‌ها چندان مطلوب نیست، اما با استفاده از امکانات امروزی تا حد امکان کیفیت آن‌ها بهبود یافته تا بیشترین بهره را برای خوانندگان فراهم کند.