سنگ نبشته داریوش بزرگ در بیستون رونوشت اکدی (بابلی)

معرفی کتاب سنگ نبشته داریوش بزرگ در بیستون رونوشت اکدی (بابلی) اثر فلورانس ملبرن لابا

یکی از مهم‌ترین و مشهورترین سنگ‌نوشته‌های داریوش بزرگ که به زبان اکدی نیز نوشته شده است، سنگ‌نوشته بیستون است. این کتیبه عظیم، که در کوه بیستون در نزدیکی کرمانشاه قرار دارد، سندی بسیار ارزشمند برای تاریخ جهان و مهمترین متن تاریخی از دوران هخامنشیان است.

ویژگی‌های سنگ‌نوشته بیستون:

• چندزبانه بودن: این کتیبه به سه زبان و خط میخی نگاشته شده است:
  • فارسی باستان: متن اصلی کتیبه است.
  • ایلامی (عیلامی): ترجمه‌ای از متن فارسی باستان.
  • اکدی (بابلی نو): ترجمه‌ای دیگر از متن فارسی باستان.
• اهمیت تاریخی: سنگ‌نوشته بیستون شرح پیروزی داریوش بزرگ بر گئومات مغ و سرکوب شورش‌های گسترده‌ای است که در آغاز سلطنت او در سراسر امپراتوری رخ داد. این کتیبه جزئیات این شورش‌ها، فرمانروایان شورشی، و چگونگی پیروزی داریوش را با دقت زمان‌بندی شده (با ذکر ماه و سال) بیان می‌کند.
• اهمیت در رمزگشایی خط میخی: به دلیل سه زبانه بودن، کتیبه بیستون نقش کلیدی در رمزگشایی خط میخی و زبان فارسی باستان ایفا کرد و اهمیتی مشابه با سنگ رزتا در رمزگشایی هیروگلیف مصری دارد.
• مکان: این سنگ‌نوشته در دامنه کوه بیستون، در ۳۰ کیلومتری شهر کرمانشاه قرار دارد و از سال ۲۰۰۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

متن اکدی (بابلی نو) کتیبه بیستون:

بخش اکدی کتیبه بیستون، در قسمت بالای کتیبه و در سمت چپ بخش ایلامی قرار گرفته است. این بخش دارای ۱۱۲ سطر است و ترجمه‌ای از متن فارسی باستان است.

ترجمه کامل و دقیق متن اکدی کتیبه بیستون بسیار مفصل است و نیاز به دانش تخصصی در زبان‌های باستانی دارد. اما به طور کلی، محتوای آن همانند متن فارسی باستان، شامل شرح:

• تبار داریوش و حقانیت او در پادشاهی.
• خلاصه وقایع پیش از به پادشاهی رسیدن داریوش (شورش گئومات مغ).
• شرح مفصل سرکوب شورش‌های مختلف در قلمرو هخامنشیان (از جمله شورش در بابل، ایلام، ماد، ارمنستان و...).
• شکرگزاری داریوش به اهورامزدا به خاطر پیروزی‌ها.
• پندها و نصایح داریوش به پادشاهان آینده و مردم.
• اعلام سرزمین‌هایی که تحت فرمان داریوش بوده‌اند.
• نفرین برای کسانی که به کتیبه آسیب برسانند یا دروغ بگویند.

اگر به دنبال جزئیات بیشتر یا بخش خاصی از متن اکدی هستید، می‌توانید منابع تخصصی‌تر مانند کتب مربوط به ترجمه کتیبه‌های هخامنشی یا مقالات آکادمیک را مطالعه کنید. دکتر عبدالمجید ارفعی یکی از متخصصان برجسته ایرانی در زمینه زبان‌های اکدی و ایلامی است که در این زمینه فعالیت‌های زیادی داشته‌اند.